Gold Price Increase Reason : છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સોનાના ભાવ આસમાને કેમ પહોંચ્યા છે, જેના કારણે સામાન્ય માણસના ખિસ્સા પણ ખરડાઈ ગયા છે? શું આ ફક્ત મોંઘવારી છે કે કોઈ મોટો વૈશ્વિક ખેલ રમાઈ રહ્યો છે? છેલ્લા ત્રણથી ચાર વર્ષોમાં, સોનાની ચમક એટલી વધી ગઈ છે કે તે હવે ફક્ત ઘરેણાંની વસ્તુ રહી નથી, પરંતુ વૈશ્વિક અર્થતંત્રનો એક મહત્વપૂર્ણ ભાગ બની ગઈ છે.
એક સમયે તહેવારો અને લગ્નોમાં મુખ્ય ભાગ ભજવતી આ પીળી ધાતુ હવે દરેક રોકાણકારના પોર્ટફોલિયોમાં મહત્વપૂર્ણ સ્થાન મેળવી ચૂકી છે. સોનાના ભાવ સતત વધી રહ્યા છે, પરંતુ પ્રશ્ન એ છે કે સોનાના સતત વધતા ભાવ પાછળ શું કારણભૂત છે, અને આટલી મોટી માત્રામાં તેને કોણ ખરીદી રહ્યું છે?
સોનાના ભાવ વધારાના ત્રણ મુખ્ય વૈશ્વિક કારણો કયા છે?
છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં વૈશ્વિક આર્થિક અસ્થિરતા, ફુગાવો અને ભૌગોલિક તણાવે વિશ્વભરના બજારોને હચમચાવી નાખ્યા છે. જ્યારે પણ વિશ્વભરમાં આર્થિક કે રાજકીય અનિશ્ચિતતા વધે છે, ત્યારે લોકો તેમના પૈસા સુરક્ષિત રાખવાનો પ્રયાસ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, સોનાને હંમેશા સલામત આશ્રયસ્થાન તરીકે જોવામાં આવે છે.
મોંઘવારી (ફુગાવો) સામે હેજિંગ
સૌથી પહેલું મુખ્ય કારણ મોંઘવારી છે. જ્યારે મોંઘવારી વધે છે, ત્યારે નાણાંનું મૂલ્ય ઘટવા લાગે છે. તેથી, રોકાણકારો તેમના નાણાં સોના જેવી સ્થિર સંપત્તિમાં રોકાણ કરવાનું પસંદ કરે છે, જેથી તેમની બચતનું મૂલ્ય ઘટે નહીં. આ જ કારણ છે કે સોનાની માંગ સતત વધતી રહે છે.
સેન્ટ્રલ બેંક દ્વારા મોટી ખરીદી
બીજું મુખ્ય કારણ સેન્ટ્રલ બેંક ખરીદી છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં, ઘણા દેશોની સેન્ટ્રલ બેંકોએ તેમના વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડારમાં સોનાનો હિસ્સો વધાર્યો છે. ભારત, ચીન, રશિયા અને તુર્કી જેવા દેશો ડોલર પરની તેમની નિર્ભરતા ઘટાડવા માટે સતત ટન દીઠ સોનું ખરીદી રહ્યા છે. આ જંગી ખરીદી બજારમાં સોનાનો પૂરવઠો ઘટાડીને ભાવને નવી ઊંચાઈએ લઈ જાય છે.
વૈશ્વિક રાજકીય અને આર્થિક તણાવ
ત્રીજું કારણ વૈશ્વિક રાજકીય તણાવ છે. યુક્રેન-રશિયા યુદ્ધ, ચીન-યુએસ વેપાર વિવાદ અને મધ્ય પૂર્વમાં અસ્થિરતા જેવી પરિસ્થિતિઓએ રોકાણકારોનો વિશ્વાસ સોના તરફ વાળ્યો છે. ઇતિહાસ દર્શાવે છે કે દરેક કટોકટી દરમિયાન સોનું સૌથી સલામત રોકાણ સાબિત થયું છે.
રોકાણકારો અને મધ્યસ્થ બેંકોનો સોનામાં વિશ્વાસ
વૈશ્વિક અસ્થિરતા અને શેરબજારની મંદીને કારણે, વ્યક્તિગત રોકાણકારો સોનાને વધુ વિશ્વસનીય સંપત્તિ માને છે. બીજી તરફ, મધ્યસ્થ બેંકો પણ તેમના ચલણની સ્થિરતા જાળવવા માટે મોટા પાયે સોનું ખરીદી રહી છે. સરેરાશ ભારતીય માટે, સોનું માત્ર રોકાણ નથી, પરંતુ પરંપરા, સુરક્ષા અને પ્રતિષ્ઠાનું પ્રતીક છે.
- ભાવ વધારાને ધ્યાનમાં લીધા વિના, ભારતીય પરિવારો હંમેશા સોનાને તેમની સંપત્તિનો એક ભાગ માને છે.
- વધુમાં, ગોલ્ડ ETF (એક્સચેન્જ ટ્રેડેડ ફંડ્સ) ની સતત ખરીદીએ પણ ભાવને નવી ઊંચાઈએ પહોંચાડ્યા છે, કારણ કે સંસ્થાગત રોકાણકારો ડિજિટલ સ્વરૂપમાં સોનું ખરીદી રહ્યા છે.
આ તમામ પરિબળો મળીને સોનાના ભાવને રેકોર્ડ સ્તરે લઈ જઈ રહ્યા છે, જેના કારણે સોનું હવે વૈશ્વિક અર્થવ્યવસ્થાનું બેરોમીટર બની ગયું છે.